Vormgeven aan Democratie

Er is een chronisch informatietekort bij de lokale overheid als het gaat om wat er leeft in samenleving. Het lukt gemeenten steeds minder om via participatie zinvolle informatie op te halen. Wat er leeft in de samenleving lijkt niet meer goed door te dringen tot de verantwoordelijken.

Het informatietekort wordt onder meer versterkt door het toenemende schaalverschil tussen de instituties en de burger. Gemeentelijke fusies en regionale samenwerkingsverbanden vergroten de afstand tussen burger en overheid. Dit tast het vertrouwen in het gezag aan.

De laatste tijd heeft het vertrouwen in de overheid nogal wat schrammen opgelopen. Denk aan de afhandeling van de aardbevingsschade in Groningen en de Toeslagaffaire. Daarentegen toonde de coronapandemie wel het grote belang van vertrouwen in overheidsbeleid. En dat kan het best op lokaal niveau hersteld worden.

Het versterken van het vertrouwen is nu urgent. De aanstaande Omgevingswet doet een groot beroep op participatie en vertrouwt op een evenwichtig samenspel van overheid, marktpartijen en burgers. Veel burgers zijn echter afgehaakt. Een recente studie schetst de kwetsbare relatie tussen participatie en vertrouwen. De overheid stelt: ‘Participatie is een sleutelbegrip binnen de Omgevingswet’. Dan lijkt het herstel van vertrouwen ons wel een eerste vereiste.

In plaats van te wachten op de overheid moet de samenleving zelf, goed georganiseerd, van onderop, actief informatie en meningen kunnen verzamelen, in kaart brengen en delen. Dit vormt de voorwaarde voor verbetering van wederzijds vertrouwen.

Medemo is een initiatief om vorm te geven aan meervoudige democratie.

Lees meer over het ontwerpconcept